maandag 16 maart 2009

Thaise schoolboeken


De officiele Thaise taalboeken die vandaag in het lager onderwijs gebruikt worden, zijn gratis online beschikbaar. Ze kunnen interessant zijn om te leren lezen als je hulp krijgt van een Thai.

Opdat je de schoolboeken zou kunnen lezen moet je een "djvu"-browser plugin installeren. De djvu browser plugin van Lizardtech is gratis te downloaden op:


De schoolboeken zelf kan je vinden op:

Klik op "Basal Readers" (en dan onderaan op het gewenst nummer)

Voor elk schooljaar zijn er 2 boeken beschikbaar. Bij sommige schooljaren gaat 1 van de 2 boeken enkel over Thaise gedichten. De boeken met gedichten zijn waarschijnlijk minder interessant voor de buitenlandse student Thai.

Veel woorden worden met tekeningen uitgelegd. Na elke les worden de nieuwe woorden voor die les opgenoemd.

Je kan de boeken ook op je computer bewaren door op de "save" knop in de Lizardtech balk te klikken (deze balk wordt zichtbaar in je browser wanneer je djvu bestanden bekijkt). Op die manier kan je de boeken ook offline bekijken en afdrukken. Offline zijn de boeken veel sneller te doorbladeren.

Deze schoolboeken zijn slechts in sommige boekhandels in Thailand te verkrijgen. Een boekenwinkel die de boeken heeft en makkelijk bereikbaar is (via tourbus of skytrain) is de boekenwinkel rechts van de Ekkamai busterminal (in Bangkok).

Voor deze schoolboeken in gebruik werden genomen was er een oude reeks schoolboeken, genoemd "maanii en vrienden".  Het eerste van deze reeks boeken is te bekijken op de volgende website:

(klik aan de linkerkant onder "learn to read Thai" op "read with Manii")

De lessen zijn op deze website helemaal uitgewerkt met audio fragmenten, luistertesten, leestesten en spelletjes. Dit is een van beste "lees-lessen" die online beschikbaar is voor de beginnende student Thai.


zondag 15 maart 2009

sealang Thai-Engels online woordenboek


Er zijn verschillende interessante online Thai<->Engels woordenboeken. Voor deze woordenboeken heb je een internet connectie nodig.

Het meest interessante online Thai->Engels woordenboek is wat mij betreft:


Dit woordenboek is zeer uitgebreid en heeft eindeloos veel mogelijkheden.

Zoeken op een woord in Thais schrift

Je kan zoeken op Thaise woorden (in Thais schrift) door uw woord in het veld "Thai" in te vullen. Er is een online toetsenbord beschikbaar indien je geen Thai toetsenbord hebt. Dit kan je gebruiken door op het toetsenbordsymbool rechts van "Thai" te klikken.

Zoeken op een woord in fonetisch schrift (fonetisch Thai of I.P.A.)

Je kan ook zoeken op Thaise woorden in fonetisch schrift (international phonetic alphabet) door je fonetisch woord in het "IPA" veld in te vullen. Er zijn speciale knoppen op de website beschikbaar voor het typen van de speciale I.P.A. tekens of je kan hoofdletters te gebruiken ter vervanging van deze tekens. De aspirate klanken zoals ph, kh, th, ch bouw je op door de p, k, t of c te laten volgen door een hoofdletter H. De klinker เ-อ of เอิ- wordt voorgesteld door de hoofdletter A. แ - wordt voorgesteld door de hoofdletter E, อ wordt voorgesteld door de hoofdletter O, อึ of อื wordt voorgesteld door de hoofdletter U en ง wordt voorgesteld door de hoofdletter N. Lange klinkers worden voorgesteld door dezelfde klinker 2 keer te herhalen. Zo wordt อี vorgesteld door "ii" en -า wordt voorgesteld door "aa".

Het is mogelijk om te zoeken op gelijkaardig klinkende woorden door op de knoppen in het approximate matching veld te klikken. Als je je cursor beweegt over de verschillende knoppen in dit veld krijg je uitleg over hun betekenis. Je kan bijvoorbeeld de klinkerlengte negeren (V) of de medeklinkers vervangen door gelijkaardig klinkende medeklinkers (C). Bijvoorbeeld als je alle woorden wil vinden die klinken als krɔɔp, maar je wil ook woorden zien met gelijkaardig klinkende medeklinkers, vul je krɔɔp in het I.P.A. veld klik je op knop "C".

Je kan in het fonetisch schrift (I.P.A.) wildcards gebruiken. Bijvoorbeeld "." staat voor 1 willekeurige letter en ".*" staat voor een willekeurig aantal willekeurige tekens. Als je bijvoorbeeld alle woorden wil vinden die beginnen met "k" en eindigen met "p" met een lange "ii" ertussen typ je "k.*ii.*p". Meer uitleg over de andere wildcards vind je als je op het vraagteken rechts van "search" klikt.

In het I.P.A. veld mag het woord ook in Thai fonetisch schrift invullen. Je moet in dit geval wel een punt plaatsen tussen echte samengestelde medeklinkers. Bijvoorbeeld als je wil zoeken op een woord dat klinkt als กรอบ typ je ก.รอบ . Ook als je het woord in het Thais fonetisch schrift invult, werkt de approximate matching functie.

Kijken hoe een woord gebruikt wordt

Er zijn nog 2 speciale interessante knoppen op de website. Habeas Corpus toont hoe de opeenvolging van letters gebruikt worden in verschillende Thaise teksten. Maar het kan dus best zijn dat de opeenvolging van letters zich over 2 woorden uitspreidt wat deze functie minder interessant maakt.

Bijvoorbeeld กรอบ (krokant) zal bij het zoeken in de corpus ook voorbeelden opleveren met อีกรอบ (nog een ronde).

Habeas Bitext toont hoe het woord gebruikt word in verschillende zinnen en geeft ook de Engelse vertaling van deze zinnen. Deze functies is bijzonder interessant.

Omgekeerd zoeken

Je kan dit woordenboek, alhoewel het daar niet echt voor bedoeld is, gebruiken om te vertalen van het Engels naar het Thai. Je vult dan het Engels woord in in het "Text" veld. Het woordenboek gaat dan in alle Engelse verklaringen op zoek naar het woord dat je hebt opgegeven. Alle verklaringen waarin het betreffende Engelse woord wordt gevonden, worden dan getoond.

De zoekresultaten

De zoekresultaten tonen de verschillende betekenissen van het woord en voor elke betekenis hoe dit woord in andere samengestelde of afgeleide woorden wordt gebruikt. "Leading" toon de afgeleide woorden waarin het betreffende vooraan staat. "Trailing" toont afgeleide woorden waarin het betreffende woord achteraan staat. Telkens word de uitspraak van het woord getoond gebruik makend van het I.P.A.


vrijdag 13 maart 2009

De zin en onzin van transliteraties

Wanneer je Thaise woorden gaat voorstellen met romaanse letters spreken we van transliteratie. Sommigen spreken ook wel van fonetisch schrift alhoewel niet elke transliteratie puur fonetisch is. Er zijn verschillende soorten transliteratie-systemen:

- Transliteratie specifiek voor een bepaald handboek
- I.P.A. (international phonetic alphabet)
- Het Thai Royal Institute system

Er is een alternatief voor het gebruik van transliteraties, namelijk het fonetisch schrift gebaseerd op het Thai. Dit samen met de 3 transliteraties-systemen worden besproken in dit artikel.

Transliteratie specifiek voor een bepaald handboek

Wanneer je een leerboek kiest dat zijn eigen transliteratie-systeem heeft, is het belangrijk dat je je bewust bent van de keuzes die de auteur heeft gemaakt. Veel auteurs gebruiken combinaties van letters om bepaalde klanken uit het Thai voor te stellen.
In Engelstalige handboeken vind je bijvoorbeeld:
ร้อน : rawn(H)
De klank "aw" in het Engels benadert อ maar is niet hetzelfde.
ปาก : bpark(L)
De klank "ar" in het Engels benadert -า maar is niet hetzelfde.
In Nederlandstalige handboeken vind je bijvoorbeeld:
ดึก : duk(L)
De klank "u" in het Nederlands benadert อึ maar is niet hetzelfde.
Wanneer de transliteratie gaat lezen zoals ze geschreven staat, ga je tot een verkeerde uitspraak komen. Sommige auteurs lossen dit probleem op door enkele symbolen uit het I.P.A. te gebruiken in de transliteratie. De boeken van B.P. Beckers doen dit bijvoorbeeld. Dit is een vrij elegante oplossing.

Het Engels is een vrij slechte taal om te gebruiken als basis voor een transliteratie-systeem. Veel Nederlandstaligen zullen geneigd zijn het Engels "op zijn Nederlands" uit te spreken en zelfs Engelstaligen van verschillende werelddelen hebben een verschillende uitspraak. Bovendien is het Engels een taal die heel wat klanken uit het Thai mist. Gebruik van transliteraties gebaseerd op het Nederlands is dan ook een pluspunt van de handleiding van Thaibel.

Sommige auteurs kiezen er voor geen toontekens op de transliteratie te plaatsen omdat je de tonen ook zou de kunnen afleiden uit het Thaise schrift. Dit is een vreemde redenering want als je toch al Thai kan lezen, heb je meestal geen transliteratie nodig. Bovendien kan je de toon niet altijd afleiden uit het Thaise schrift. Zo heeft เพชร volgens de toonregels een dalende toon en lange klinker. Maar dit woord wordt uitgesproken met een korte klinker en hoge toon. En een eenvoudig woordje als เขา wordt meestal uitgesproken met hoge toon in plaats van stijgende toon.

I.P.A. (international phonetic alphabet)

Het I.P.A. heeft letters voor elke klank uit het Thai. Dit alfabet is dus perfect geschikt om, gecombineerd met toontekens, de Thaise taal weer te geven. Het nadeel is dat het leren van het I.P.A. niet eenvoudig is. Bovendien vergt het I.P.A. een speciaal lettertype en het kan dus niet zo maar direct op iedere computer (zonder dit lettertype) getoond worden.

Het Thai Royal Institute System

Het Royal Institute schrijft de transliteraties voor van de Thaise plaatsnamen zoals je dit vindt naast Thaise snelwegen. Dit systeem is helemaal ongeschikt voor de student Thaise taal. Het maakt bijvoorbeeld geen onderscheid tussen de korte อั en de lange -า of de lange โ- en korte โอะ . Ook worden de โ- en อ door dezelfde letter worden voorgesteld.

Bijvoorbeeld:
กัน : kan กลาง: klang
คน: kon ร้อน: ron โกรธ: kroth

Fonetisch schrift gebaseerd op het Thai

De Thai-Thai woordenboeken maken gebruik van een fonetisch schrift gebaseerd op het Thai. Dit systeem gebruikt een bepaalde subset uit het Thaise alfabet, namelijk alleen de meest voorkomende letters. Moeilijke letters worden door de meest voorkomende letter met dezelfde klank vervangen. De woorden worden in lettergrepen gesplitst, die wanneer ze afzonderlijk gelezen zouden worden steeds de juiste uitspraak en toon hebben. Om de toon juist te krijgen wordt waar nodig een ห toegevoegd. Dit is ongetwijfeld het meest correcte en meest interessante fonetische schrift voor iemand die Thai kan lezen.

Bijvoorbeeld:

ประโยค: ประหโยก
สกปรก : สกกะปรก

Zorgt het gebruik van transliteraties voor tijdswinst?

Los van het feit dat transliteraties vaak leiden tot een slechte uitspraak hebben transliteraties nog 1 groot nadeel. Heel wat mensen hebben een visueel geheugen. Wanneer we nieuwe woorden leren, onthouden we in het beginstadium niet de opeenvolging van klanken maar wel de opeenvolging van letters. Het beeld wat we in ons hoofd hebben van het woord helpt ons bij de uitspraak. Als je Thai begint te leren op basis transliteraties ga je leren de transliteratie te onthouden. Wanneer je later wil overschakelen naar het leren van de Thaise schrift ga je altijd terugvallen op de transliteratie van de woorden. Dit maakt het leren schrijven van de Thaise taal moeilijker. Voor mensen die een hoger niveau willen bereiken bij het leren van het Thai werken transliteraties dus contraproductief. Deze mensen zou ik aanraden onmiddellijk de meest voorkomende Thaise letters te leren en alleen het Thai fonetisch schrift te gebruiken.

Als je NIET van plan bent Thai te leren leren of schrijven, hebben de eerste 3 soorten transliteraties echter wel een voordeel: je bent er snel mee weg omdat het niet nodig is om het Thaise schrift eerst te leren.

donderdag 5 maart 2009

Verborgen klinkers in het Thai

Het artikel van vandaag is bedoeld voor de gevorderden of de durvers. Voor dit artikel is het nodig dat u weet wat de samengestelde medeklinkers zijn (zie artikel van 20 februari 2009).


De verborgen klinker โอะ

Wanneer een lettergreep als volgt wordt geschreven:

M1 M2

waarbij:

- M1 een medeklinker of een samengestelde medeklinker is,

- M2 een medeklinker of een onechte samengestelde medeklinker is,

zit er in de uitspraak tussen M1 en M2 een โอะ


voorbeeld:

กบ

ครบ

ทรง


De verborgen klinker

Wanneer je de volgende geschreven opeenvolging tegenkomt:

M1 M2 (K) (M3)

waarbij:

- M1 een medeklinker is van hoge klasse of midden klasse,

- M1 en M2 GEEN samengestelde medeklinker vormen,

- K een klinker of tweeklank is die op, onder, voor, achter of rond het koppel "M1 M2" wordt geschreven of niet wordt geschreven (en dus als โอะ wordt uitgesproken)

- het toonteken als het voorkomt op M2 wordt geschreven,

- M3 een medeklinker of een onechte samengestelde medeklinker is of niet voorkomt (in het geval van een open lettergreep),

zit er in de uitspraak tussen M1 en M2 een "" en wordt de klinker K wordt uitgesproken na M2

De uitspraak bestaat uit 2 lettergrepen en is dus met andere woorden:

M1      M2 K (M3)

De toon van de eerste lettergreep is laag.

De toon van de tweede lettergreep wordt bepaald door M1, K, M3 en het toonteken als M2 een sonorant is.

De toon van de tweede lettergreep wordt bepaald door M2, K, M3 en het toonteken als  M2 geen sonorant is.

Een sonorant is 1 van de volgende lage klasse medeklinkers:          

In het fonetisch schrift hebben sonoranten de volgende klank: ng, n, m, y r, l, w


In de  volgende voorbeelden is M2 een sonarant:

ขนม uitspraak ขะ (lage toon) หนม (stijgende toon)

ขยัน uitspraak ขะ (lage toon) หยัน (stijgende toon)

โฉนด  uitspraak ฉะ (lage toon) โหนด (lage toon)

จมูก uitspraak จะ (lage toon) หมูก (lage toon)

สว่าง uitspraak สะ (lage toon) หว่าง (lage toon)

เสนอ uitspraak สะ (lage toon) เหนอ (stijgende toon)

อิสระ uitspraak อิด (lage toon) สะ (lage toon) ระ (lage toon)


In de volgende woorden is M2 geen sonorant:

แสดง uitspraak สะ (lage toon) แดง (midden toon)

เฉพาะ uitspraak ฉะ (lage toon) เพาะ (hoge toon)

เผชิญ uitspraak ผะ (lage toon) เชิน (midden toon)


De verborgen klinker

Wanneer een lettergreep als volgt wordt geschreven:

M

waarbij:

- M een medeklinker is

zit er in de uitspraak tussen M en  een klinker  en wordt natuurlijk uitgesproken als (want   staat achteraan in de lettergreep).


voorbeeld:

นคร uitspraak นะ (hoge toon) คอน (midden toon)

ภมร uitspraak พะ (hoge toon) มอน (midden toon)

จราจร uitspraak จะ (lage toon) รา (midden toon) จอน (midden toon)